Durma, Duraklama ve Park Etme Kuralları konumuzda öncelikle bu kavramların ne anlama geldiğini anlamak için tanımlarına bir bakalım. Aşağıda Karayolları Trafik Yönetmeliğinde bu kavramların tanımları şöyle yapılmıştır;
Durma : Araçların; Görevli kişilerce, verilen dur emrinde, sesli, işaretli dur emrinde veya kırmızı ışıklı, işaret levhalarına uyularak veya önündeki araçların durması ve arıza halleri gibi her türlü trafik mecburiyeti nedeni ile durdurulması halleri “Durma” dır.
Duraklama : Durma halleri dışında yolcu indirip bindirmek, yük yüklemek veya boşaltmak veya beklemek amacı ile araçların kısa süreler içinde durdurulması “Duraklama” dır. Duraklama, bekleme amacı ile yapılırsa, bunun süresi en çok 5 dakikadır. Bu sürenin geçirilmesi parketme sayılır.
Parketme : Parketme araçların durma ve duraklama halleri dışında, genelde uzun süreli olarak bekletilmek üzere bırakılmasıdır. Aracın çalışır durumda olması veya içinde insan bulunması parketme amacını değiştirmez.
Kaynak: Karayolları Trafik Yönetmeliği
Yukarıdaki tanımları özetleyecek olursak; Durma herhangi bir trafik zorunluluğu nedeniyle aracı durdurmamızdır. Duraklama ise kendi isteğimizle işimizi görmek için aracın kısa süreli durdurulmasıdır. Özellikle unutmayalım ki duraklama yapabileceğimiz süre en fazla 5 dakikadır. 5 dakikayı aşan durumlarda araç parketmiş sayılır. Parketme ise durma ve duraklama halleri dışında eğer aracımız uzun süre bir yerde bekleyecekse uygun ve yasak olmayan bir yer seçip aracı parketmemizdir.
Duraklama ve Park Etmede Alınacak Önlemler
Tanımları anladığımıza göre artık yavaş yavaş kurallara geçiş yapabiliriz. Öncelikle Durma, Duraklama ve Parketme de alınacak önlemleri bir inceleyelim.
Duraklamada Alınacak Önlemler
Duraklamak için öncelikle en uygun yeri seçmemiz gerekir. Eğer yol dışına çıkma durumu yok ise bulunduğumuz şeritte en az yer işgal edecek şekilde duraklamalıyız. Eğer varsa banketlerden yararlanmalıyız.
Eğer duraklama amacı uzun süre beklemeyi gerektiriyorsa park etme önlemleri uygulanır.
Yayaların yürümesini ve diğer araçların geçişini engellemeyecek, zorlaştırmayacak şekilde duraklama yapılmalıdır.
Eğer yük boşaltma işlemi yapılıyorsa, başkalarına zarar vermeyecek şekilde önlem alınarak duraklama yapabiliriz. Ayrıca karayolu yapısını bozmayacak ve kirletmeyecek şekilde önlemlerin alınarak duraklama yapılması gerekmektedir.
Parketmede Alınacak Tedbirler
Park etmek için ilk olarak yasak olmayan ve en uygun yeri seçmemiz gerekir.
El freni çekilerek aracı sabitleriz.
Motor durdurulur, eğimli yollarda inişte geri vitese, yokuşta birinci vitese takılır ve ön tekerlekler sağa (kaldırıma) çevrilir.
Eğimli yollarda kamyon otobüs ve çekiciler araç cinsine göre uygun nitelikte takoz kullanmalıdır.
Son olarak Aracı terk edeceksek camlar kapatılır ve araç kilitlenir.
Duraklama ve Parketmede alınacak tedbileri öğrendiğimize göre şimdi de duraklama ve parketme yasaklarına değinelim.
Duraklama ve Park Etme Yasağı Olan Yerler
Bu başlık altında duraklama ve parketme yasaklarına giriş yapalım. İlk önce belirtelim ki buradaki kuralları sürücülerin iyi bilmesi gerekmektedir. Çünkü bu kuralların ihlal edilmesi durumunda idari cezalar ve yaptırımlarla karşılaşabiliriz. Hatta bazı hallerde asli kusurlu sayılacağımız durumlar ortaya çıkacaktır. Şimdi Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirtilen bu kuralların tek tek maddeler halinde ne olduklarına bakalım.
Duraklamanın Yasak Olduğu Yerler
Duraklamak ve Park Etmek Yasaktır Trafik İşaret Levhası
Taşıt yolu üzerinde;
Duraklamanın yasaklandığının bir trafik işareti ile belirtilmiş olduğu yerlerde,
Sol şeritte (raylı sistemin bulunduğu yollar hariç),
Yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde,
Kavşaklar, tüneller, köprüler ve bağlantı yollarında ve buralara, yerleşim birimleri içinde 5 metre ve yerleşim birimleri dışında 100 metre mesafede,
Görüşün yeterli olmadığı tepe üstlerine yakın yerlerde ve dönemeçlerde,
Otobüs, tramvay ve taksi duraklarında (duraklamaya izin verilen taşıtın dışındakiler için),
Duraklayan veya parkedilen araçların yol tarafındaki yanında,
İşaret levhalarına, yaklaşım yönünde ve park izni verilen yerler dışında; yerleşim birimi içinde 15 metre ve yerleşim birimi dışında 100 metre mesafede,
Zorunlu haller dışında yerleşim yerleri dışındaki karayollarında, taşıt yolu üzerinde, Duraklamak yasaktır.
Kaynak: Karayolları Trafik Yönetmeliği
Park Etmek Yasak Olan Yerler
Park Etmek Yasaktır Trafik İşaret Levhası
Araçların, aşağıda gösterilen yerlerde ve hallerde taşıt yolu üzerinde parkedilmesi yasaktır.
Parketmenin yasak olduğu yerler,
Duraklamanın yasak olduğu yerlerde,
Parketmenin trafik işareti ile yasaklandığı yerlerde,
Geçiş yolları önünde ve üzerinde,
Belirlenmiş yangın musluklarına her iki yönden 5 metrelik mesafe içinde,
Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını belirten levhalara her iki yönden 15 metre mesafe içinde,
Üç veya daha fazla taşıt yolu olan karayolunda ortadaki taşıt yolunda ve üç veya daha fazla şeritli yollarda, aksine bir işaret bulunmadıkça gidiş yönüne ayrılmış en sağ şerit dışındaki şeritlerde,
Kurallara uygun olarak parketmiş araçların çıkışına engel olacak şekil ve yerlerde,
Geçiş üstünlüğü olan araçların gidiş ve çıkışlarının yapıldığı yerleri belirten işaret levhalarına 15 metrelik mesafe içinde,
Kamunun faydalandığı;
Herkesin araçları ile girip çıkabildiği park, bahçe, garaj, sinema ve benzeri her çeşit tesisin,
Fabrika, atölye, iş hanı ve benzeri işyerlerinin,
Okul, hastane ve benzerlerinin, giriş çıkış kapılarının her iki yönünden 5 metrelik mesafe içinde,
Park için yer ayrılmamış veya trafik işaretleri ile belirlenmemiş alt ve üst geçitler ile köprüler üzerinde veya bunlara 10 metrelik mesafe içinde,
Belirli kişi, kurum ve kuruluşlara ait araçlara trafik komisyonları kararları ile ayrılmış ve bir işaretle belirlenmiş bulunan park yerlerinde (izin verilen araçlar hariç),
Yayaların geçişine engel olmayacak şekilde ayrılmış, işaretlerle belirlenmiş ve il ve ilçe trafik komisyonunca karara bağlanmış olmak şartıyla, geniş ve uygun durumdaki yaya yollarında bulunan park yerleri dışındaki yaya yollarında,
Mecburi haller dışında yerleşim yerleri dışındaki karayollarında, taşıt yolu üzerinde,
Engellilerin araçları için ayrılmış park yerlerinde park etmek yasaktır.
Parketmenin yasak olduğu haller;
İşaret levhalarında gösterilen parketme süresi veya zamanı dışında,
Parketme için ayrılmış olan yerlerde belirlenmiş şekle aykırı olarak veya süre dışında,
Belirli süreler için ücret ödenerek parketme izni verilen ve bu amaçla özel cihaz bulunduran yerlerde ücret ödemeden parketme halinde veya süresi dışında.
İşaret levhalarına, yaklaşım yönünde ve park izni verilen yerler dışında; yerleşim birimi içinde 15 metre ve yerleşim birimi dışında 100 metre mesafede duraklama yasaktır.
Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını belirten levhalara her iki yönden 15 metre mesafe içinde
Bu iki madde geçmiş ehliyet sınavlarında sıkça sorulduğu görülmüştür. Yalnız bu notu sadece tavsiye niteliğinde paylaşıp, yukarıdaki bütün kuralların sürücüler tarafından bilinmesi gerektiğini tekrardan belirtmek isteriz.
Ehliyet Sınavında Durma, Duraklama ve Parketme Konularından Soru Çıkıyor Mu?
Geçmiş ehliyet sınavlarında bu konuyla ilgili soruların çıktığını görmekteyiz. Bu nedenle önemli konular arasında yer almaktadır. Hemen hemen her sınavda soru gelen bir konu olduğundan mutlaka önem vererek konuyu tekrar etmenizi ve bolca soru çözmenizi tavsiye ederiz. Son olarak aşağıda bu konuyla ilgili örnek sorular ve çözümleri vardır.
Konu Hakkında Soru Örnekleri
Sürücüler araçlarını kamu hizmeti yapan yolcu taşıtı durağının en az kaç metre mesafe dışına park edebilirler?
