Manevra Kuralları

Manevra Nedir?

Manevra kurallarına giriş yapmadan önce manevra nedir? önce onu açıklayalım. Manevra, araçların doğrultu değiştirmesi, dönüş yapmalarıdır. Araçların doğrultu değiştirme manevralarını nasıl yapmaları gerektiğini kanunla belirten ve düzenleyen kurallara ise manevra kuralları diyoruz. Şimdi manevra kurallarına giriş yapalım.

Manevra Kuralları

Araç sürücülerinin doğrultu değiştirirken kanunla belirlenmiş, uyması gereken bazı kurallar vardır. Bu nedenle manevra kurallarına uymayıp kazaya sebebiyet veren sürücüler asli kusurlu sayılmaktadırlar. Şimdi bu kuralları aşağıda inceleyelim;

Sürücülerin;

• Taşıt yolunun sağına veya soluna yanaşırken,
• Sağa, sola ve geriye dönerken,
• Geri giderken,
• Şerit değiştirirken,
• Park etmiş araçlar arasından çıkarken ve bunlara benzer hallerde; karayolunu kullananlar için tehlike ve engel yaratmamaları ve manevraları sırasında aşağıdaki işaret verme usul ve esaslarına uymak zorundadırlar.

Araç Sürücülerinin İşaret Verme Usul ve Esasları

• Dönüşlerde, gidilen veya durulan şeridi değiştirmelerde niyetlerini önceden ve uygun bir zamanda ve mesafede dönüş ışıklarını yakarak veya kol işareti ile açık ve yeterli bir şekilde belirterek işaret vermeleri işaretlerini manevra süresince devam ettirmeleri ve manevra biter bitmez sona erdirmeleri mecburidir.
• İşaret verildiği anda aniden şerit değiştirmek yasaktır.
• İşaret verilmeden önce, iç ve dış aynalardan ve gerekli hallerde sürücünün başını çevirip bakması suretiyle ön, arka ve yanlarda trafik durumu kontrol edilir.

Kaynak: Karayolları Trafik Yönetmeliği

Araç Sürücülerinin Geri Gitme, Geri Dönüş, Duraklanan veya Park Edilen Yerlerden Çıkış Manevraları

Geri gitme ve geri dönüşlerde;

• Bağlantı yollarında geri gitmeleri, tek yönlü duraklama veya park manevrası dışında geri gitmeleri, iki aracın emniyetle geçemeyeceği kadar dar olan iki yönlü yol kesimlerinde karşılaşma ve geçiş kolaylığı sağlama dışında geri gitmeleri, daha geniş yollarda geriye giderken manevra dışında şerit değiştirmeleri,
• Trafiği yoğun olan yollarda geriye dönmeleri, Yasaktır.

Uygun durumdaki yollarda geri dönüşleri diğer araçların gelişleri engellenmeden ve yolu kullananlar için tehlike yaratmayacak şekilde en az manevra ile dönülerek yapılır.

Ancak, kamyon, otobüs, çekici, römork veya yarı römorklu bir aracın geri manevrası, sürücünün görüşüne açık alanda emniyetle sağlanamıyor ise, tehlikesizce geriye hareket edebilmeleri ve uyarılmaları için bir gözcü bulundurmaları mecburidir.

Duraklanan ve park edilen yerden çıkılırken;

• Araçlarını ve araçların etrafını kontrol etmeleri,
• Sakıncalı bir durum olmadığını gördükten sonra araçlarını çalıştırmaları,
• Işıkla veya kolla, gerekli hallerde her ikisi ile aynı zamanda çıkış işareti vermeleri,
• Görüş alanları dışında kalan yerler varsa veya araçları kamyon, çekici, otobüs veya römork takılı bir araç ise, tehlikesizce hareket edebilmeleri ve uyarılmaları için bir gözcü bulundurmaları,
• Yoldan geçen araçlara geçiş kolaylığı sağlayıp, güvenli durumun oluştuğuna emin olduktan sonra manevraya başlamaları ve manevra bitinceye kadar gerekli önlemleri devam ettirmeleri, Mecburidir.

Kaynak: Karayolları Trafik Yönetmeliği

Dönüş (Doğrultu Değiştirme) Kuralları

Dönüş yapacak olan sürücülerin eğer aksine bir işaret yoksa, sağa sola ve dönel kavşaklardaki dönüşlerde uyması gereken dönüş kuralları, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde aşağıdaki gibi belirtilmiştir;

Sağa Dönüşlerde;

• Dönüş işareti vermeye,
• Sağ şeride veya işaretlerle dönüş izni verilen şeride girmeye,
• Hızını azaltmaya,
• Dar bir kavisle dönmeye,
• Dönüş sırasında varsa kurallara uygun olarak karşıya geçen yayalara ve bisiklet yolundaki bisikletlilere geçiş hakkı vermeye,
• Dönülen karayolunun gidiş şeridine veya gidişe ayrılmış en sağ şeridine girmeye,

Sola Dönüşlerde;

• Dönüş işareti vermeye,
• Çok şeritli yollarda gidişe ayrılan şeritlerden en soldaki şeride, iki şeritli ve iki yönlü karayollarında sağ şeridin soluna yanaşmaya,
• Hızını azaltmaya,
• Kavşağa geldiğinde varsa kurallara uygun olarak karşıya geçen yayalara geçiş hakkını vermeye,
• Dönüşe başlamadan sağdan gelen taşıtlara ilk geçiş hakkını vermeye,
• Döneceği yolun gidişe ayrılan kısmına girmek üzere, arkadan gelen ve sola dönecek diğer araçları engellememek için dönüşü geniş kavisle yapmaya,
• Dönüş sırasında karşı yönden gelen ve emniyetle duramayacak kadar yaklaşmış olan araçların geçmesini beklemeye,
• Döneceği yolun çok şeritli olması halinde en sağ şerit dışındaki uygun bir şeritten kavşağı terk etmeye,
• Döndüğü yola girdikten sonra en kısa sürede  trafiği tehlikeye düşürmeden sağ şeride veya hızının gerektirdiği şeride girmeye,

Dönel kavşaklardaki dönüşlerde;

Dönel kavşaklarda da sağa ve sola dönüş kurallarına aynen uymakla  birlikte,

• Sola veya geriye dönecek ise orta adaya bitişik şeritten kavşağa girmeye,
• Dönel kavşakta geriye dönecek ise orta adaya bitişik şeritte dönüşe geçmeye,
• Orta ada etrafında dönerken, kavşak çıkışında bulunan ve uygun mesafede olmayan bir karayoluna veya geçiş yoluna girmek istemesi hali dışında, şeridini muhafaza etmeye,

Mecburdurlar.

Dönüş sırasında araç sürücüleri; yaya ve bisikletler için yeşil ışık yanmakta iken; yaya geçidinden ve bisiklet yolundan geçen yoksa veya yayalar uzakta iseler, yayaların ve bisikletlerin  geçiş haklarını  engellememek şartıyla, dönüşlerine devam edebilirler.

Gidişe ayrılan birden fazla şeridi bulunan yollarda; en sağ veya sol şeride bitişik şerit veya şeritlerden işaretlenmek suretiyle sağa veya sola dönüşlere izin verilebilir.

Kaynak: Karayolları Trafik Yönetmeliği

Geçme Kuralları

Sürücüler önlerinde giden araçları geçmeleri için yani sollama yapabilmeleri için bazı kurallara uymak zorundadırlar. Şimdi geçme işleminde uyulması gereken geçme kurallarına bakalım;

Sürücüler önlerinde giden bir aracı geçmeleri için;

• Arkasından gelen bir başka sürücünün kendisini geçmeye başlamamış olması,
• Önünde giden sürücünün bir başka aracı geçme niyetini belirten uyarma işaretini vermemiş bulunması,
• Geçeceği aracın hızıyla geçme esnasındaki kendi hızını da dikkate alarak, iki yönlü yollarda karşıdan gelen trafik dahil, yolu kullananların tümü için tehlike veya engel yaratmadan geçmek için kullanacağı şeridin yeteri kadar ilerisinin görüşe açık ve boş olması,
• Geçişin, geçilen araçlar için bir güçlük yaratmayacak şekilde ve araçlarının bu geçişe uygun durumda bulunması,

Mecburidir.

Geçme, geçilecek aracın solundaki şeritten yapılır.

Geçecek aracın sürücüsü;

• Geçilecek araç sürücüsünü ses cihazı ile veya kısa ve uzun hüzmeli farlarını ardarda yakarak uyarmaya,
• Sol dönüş lambası ile işaret vermeye,
• Geçilecek araca takip mesafesi kadar önceden sol şeride yerleşmeye,
• Geçilen araç, geriyi görme aynasından görülünceye kadar geçiş şeridinde ilerlemeye,
• Sağa dönüş lambası ile işaret vererek sağ şeride girmekle geçişini tamamlamaya,

Mecburdur.

Araçların sağından veya banketten yararlanmak suretiyle geçmek yasaktır.

Ancak, herhangi bir araç sola dönüş işareti vererek yavaşlamakta veya trafik mecburiyeti nedeniyle beklemekte ise, bunların veya yolun ortasından giden tramvaylar ile görev icabı yolun solunda bulunan geçiş üstünlüğüne sahip araçların sağındaki şeritten geçilebilir.

Tramvay hatları müsait olmadığı takdirde, harekette olsun veya olmasın bir tramvayın sol yanından geçilemez ve bu yanda devamlı araç sürülemez.

Gidişe ayrılmış yol bölümlerinde, şerit değiştirmemek şartı ile bir şeritteki taşıtların diğer şeritteki taşıtlardan hızlı gitmesi geçme sayılmaz.

Kaynak: Karayolları Trafik Yönetmeliği

Geçilen Araç Sürücüsünün Uyacağı Kurallar

Sürücüler başka bir araç tarafından geçilirken yani sollanırken uyması gereken kurallar şu şekildedir;

Geçilen araç sürücüleri;

• Duyulur veya görülür bir geçiş işareti alınca trafiğin iki yönlü kullanıldığı karayollarında taşıt yolunun sağ kenarına yakın gitmek, dörtten fazla şeritli veya bölünmüş karayollarında bulunduğu şeridi izlemek ve hızını arttırmamak,
• Dar taşıt yolları ile trafiğin yoğun olduğu karayollarında yavaş gitme nedeni ile kendilerini geçmek için izleyen araçların kolayca ve güvenli geçmelerini sağlamak için araçlarını elverdiği oranda sağ kenara almak, yavaşlamak, gerekiyorsa durmak,
• Geçiş üstünlüğü bulunan bir aracın duyulur veya görülür işaretini alınca, bu araçların kolayca ilerlemelerini sağlamak için taşıt yolu üzerinde yer açmak, gerekiyorsa durmak,

Zorundadırlar.

Kurallara uygun olarak, geçiş yapmak isteyenlere yol vermemek, geçilmekte olan bir başka aracı geçmeye veya sola dönmeye kalkışmak  yasaktır.

Kaynak: Karayolları Trafik Yönetmeliği

Geçmenin Yasak Olduğu Yerler

Sürücülerin öndeki aracı geçmesinin yani solama yapmanın yasak olduğu yerler bazı yerler vardır. Geçme yasağı olan yerlerde kural ihlali yapan sürücüler asli kusurlu sayılırlar. Şimdi öndeki aracı geçmenin yasak olduğu yerlere bakalım;

• Geçmenin herhangi bir trafik işareti ile yasaklandığı yerlerde,
• Görüş yetersizliği olan tepe üstü ve dönemeçlerde,
• Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,
• Kavşaklarda, demiryolu geçitlerinde ve buralara yaklaşırken,
• Gidiş ve geliş için birer şeridi bulunan iki yönlü trafiğin kullanıldığı köprü ve tünellerde,

Önlerindeki bir aracı geçmeleri yasaktır.

Kaynak: Karayolları Trafik Yönetmeliği

Konu ile İlgili Sorular